Theo đánh giá sơ bộ của Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 và tình trạng một số đối tác doanh nghiệp ở 2 thị trường xuất khẩu chủ lực là Mỹ và EU tạm dừng nhập khẩu đối với hàng dệt may Việt Nam, dẫn đến bất lợi cho các DN dệt may Việt Nam nói chung và các đơn vị thành viên của Vinatex nói riêng. Cụ thể, lao động toàn ngành sẽ thiếu việc làm từ 30% tới 50% trong tháng 4 và tháng 5/2020. Ngành Dệt May Việt Nam có thể sẽ thiệt hại khoảng 1.000 tỷ đồng, nếu kịch bản dịch Covid-19 được kết thúc vào cuối tháng 5/2020.
Ngày 25/03/2020, Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas) đã có buổi làm việc trực tiếp với Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, tại đây ông Lê Tiến Trường, Tổng Giám đốc Vinatex kiêm Phó Chủ tịch Vitas cho rằng, dù có khó khăn đến đâu thì quan điểm của ngành Dệt May Việt Nam vẫn quyết tâm tìm mọi biện pháp để bảo tồn lực lượng lao động, ổn định đời sống và an sinh xã hội (do đặc thù ngành dệt may cả nước sử dụng tới gần 3 triệu lao động).
Tuy nhiên áp lực lớn nhất cho doanh nghiệp ngành DMVN hiện nay đang gặp phải cả về tài chính và lao động. Nếu không có sự điều chỉnh về chính sách, khả năng nhiều DN sẽ mất khả năng thanh khoản vào cuối tháng 4/2020.
Theo đó Vitas đã kiến nghị Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và Ngân sách cho vay để trả 50% lương tối thiểu dành cho công nhân thiếu việc làm, số còn lại sẽ do DN tự lo.
Cụ thể, Vitas trực tiếp kiến nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội miễn toàn bộ việc đóng bảo hiểm xã hội đến hết tháng 6/2020, sau đó cho hoãn đóng đến tháng 12/2020 đối với phần của người sử dụng lao động và miễn đóng phần của người lao động; Miễn đóng bảo hiểm thất nghiệp đến hết năm 2020.
Cũng trong chiều ngày 25/3/2020, Vinatex cũng đã có cuộc họp trực tuyến khẩn cấp với 20 đơn vị thành viên chủ chốt để đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời. Trong đó Vinatex nhấn mạnh phương án nỗ lực của doanh nghiệp, chia sẻ của người lao động. Tiết giảm chi phí và tạm dừng các dự án đầu tư.
Đồng thời tận dụng cơ hội tìm kiếm đơn hàng xuất khẩu sản phẩm phòng dịch như khẩu trang, quần áo y tế dùng vải kháng khuẩn, quần áo dùng một lần từ vải không dệt; Áp dụng chế độ làm việc linh hoạt, giảm giờ làm xuống còn khoảng 32h-40h/tuần, làm việc luân phiên, trên cơ sở thảo luận thống nhất với NLĐ.
Ngoài ra, Vitas cũng đề xuất triển khai sớm các nhóm giải pháp trợ giúp người lao động, doanh nghiệp, bởi đến thời điểm này, không ít doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp ngành dệt may buộc phải thu hẹp quy mô sản xuất, tạm thời cho một số người lao động nghỉ việc.
Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung khẳng định những khó khăn của lao động ngành Dệt May đang tác động lớn tới xã hội. Ông cũng gợi ý việc đề xuất ngân sách Nhà nước hỗ trợ 100% lãi suất vốn vay cho doanh nghiệp vay để đóng BHXH và trả lương ngừng việc cho người lao động do dịch Covid-19.
Về bảo hiểm thất nghiệp, 100% doanh nghiệp và người lao động được tạm dừng đóng bảo hiểm thất nghiệp trong thời gian từ tháng 2 đến hết tháng 12/2020. Sau đó doanh nghiệp và người lao động phải đóng bù thời gian này mà không phải nộp tiền lãi chậm đóng.
Liên quan đến nhóm BHXH với chính sách tạm dừng đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định tại Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội, Điều 16 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ đối với doanh nghiệp gặp khó khăn do bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ đang trình Chính phủ 3 phương án hỗ trợ doanh nghiệp.
Phương án thứ nhất, Bộ đề xuất áp dụng theo quy định hiện đang áp dụng là doanh nghiệp có từ 50% số lao động trong diện tham gia BHXH bắt buộc bị ngừng việc, thôi việc, không bố trí được việc làm; doanh nghiệp bị thiệt hại từ 50% tổng thu nhập do dịch Covid-19.
Phương án thứ hai, mở rộng quy định về mức thiệt hại và hỗ trợ. Tuỳ theo tình hình thiệt hại của doanh nghiệp do Covid-19 gây ra và tỷ lệ lao động bị ngừng việc tới đâu thì hỗ trợ ở mức bấy nhiêu.
Việc hỗ trợ không chỉ căn cứ vào phần trăm số lao động bị ảnh hưởng mà tất cả người bị ảnh hưởng, những người bị ngừng việc đều được tạm dừng việc đóng một phần bảo hiểm xã hội. Đồng thời không khống chế tỷ lệ thiệt hại trên 50% đối với doanh nghiệp mới được nhận hỗ trợ.
Phương án thứ 3 là tạm dừng đóng vào quỹ hưu và tử tuất cho tất cả các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, người lao động bị mất việc làm hoặc ngưng việc, ưu tiên tập trung vào lĩnh vực bị thiêt hại nặng như vận tải, du lịch, chế biến thuỷ sản, may mặc… Thời hạn tạm dừng có thể kéo dài tới tháng 6. Nếu còn khó khăn thì có thể kéo dài tới tháng 12/2020.
Tạp chí Công thương